Việc tôn kính các Thánh và cầu nguyện cho các linh hồn nơi luyện ngục đã là một thực hành quen thuộc của Giáo Hội ngay từ buổi sơ khai của Kitô giáo.
Lễ Các Thánh được chính thức thiết lập bởi Đức Giáo hoàng Grêgôriô III vào thế kỷ VIII. Sau đó, Đức Giáo hoàng Grêgôriô IV đã mở rộng việc cử hành này cho toàn thể Giáo Hội vào thế kỷ IX. Cho đến thế kỷ XV, Đức Giáo hoàng Sixtô IV đã mở rộng thời gian cử hành Allhallowtide (Tuần Các Thánh) từ ba ngày thành tám ngày liên tiếp, tức tuần bát nhật, bắt đầu từ 31 tháng 10 đến 8 tháng 11.
Khoảng thời gian kéo dài này giúp các tín hữu có thêm thời gian để suy niệm, cầu nguyện, tham dự thánh lễ và làm việc đền tội, nhằm kết hợp cộng đoàn trong hành trình tiến về sự sống đời đời và sự thanh luyện thiêng liêng. Tuy nhiên, đến năm 1955, nhằm cải tổ phụng vụ, Đức Giáo hoàng Piô XII đã bãi bỏ tuần bát nhật này.
Tam nhật Allhallowtide trong thời hiện đại
Ngày nay, người Công giáo trên khắp thế giới cử hành Tam nhật Allhallowtide, tức ba ngày cầu nguyện, suy niệm và tưởng nhớ đặc biệt.
Đối với nhiều người, Vọng lễ Các Thánh (Hallowed Eve), Lễ Các Thánh (All Saints’ Day) và Lễ Các Đẳng Linh Hồn (All Souls’ Day) là ba ngày được dành để cầu nguyện, thắp nến, viếng nghĩa trang và lãnh nhận ơn đại xá để cầu nguyện cho những người đã qua đời.
Thuở ban đầu, Vọng lễ Các Thánh (Hallowed Eve) thường được cử hành với trang phục thiên thần và các thánh. Người ta thường thấy nhiều người hóa trang thành Đức Mẹ Maria, Thánh Gioan Arc, Thánh Têrêsa Hài Đồng Giêsu, và các vị tử đạo trong buổi chiều tà.
Các tu sĩ, linh mục, nữ tu, giáo dân và thậm chí cả các vị giáo hoàng cũng tham gia vào những buổi diễn sinh động quanh đống lửa ngoài trời, vừa vui đùa nhẹ nhàng, vừa suy niệm và trao đổi về ý nghĩa của cuộc sống: tại sao con người được dựng nên, chúng ta có thể đạt tới điều gì nếu sống trọn vẹn trong ân sủng, và đâu là con đường Thiên Chúa mời gọi mỗi người.
Hiệp thông các thánh
Trọng tâm của Allhallowtide là tín điều Hiệp Thông Các Thánh. Như một Thân Thể duy nhất trong Đức Kitô, Hội Thánh hiện diện trong ba trạng thái khác nhau nhưng hiệp nhất trong cùng một đức tin:
Hội Thánh lữ hành: là những tín hữu còn sống trên trần gian, đang chiến đấu với tội lỗi và thử thách. Sứ mạng của họ là giúp nhau tiến về Thiên Đàng bằng tình yêu đối với Thiên Chúa và tha nhân.
Hội Thánh khải hoàn: là các Thánh và các vị tử đạo đang ở trên Thiên Đàng. Họ là những anh hùng đức tin đã chiến thắng tội lỗi và đang hưởng vinh quang Thiên Chúa đời đời.
Hội Thánh đau khổ: là các linh hồn trong luyện ngục đang được thanh luyện để chuẩn bị bước vào Thiên Đàng.
Ba ngày của Tam nhật này là thời gian đặc biệt để cầu nguyện, làm việc bác ái, và dâng thánh lễ cho cả người sống và người đã qua đời. Nhờ tình yêu và lòng thương xót vô biên của Thiên Chúa, chúng ta được hiệp nhất trong Đức Kitô, Đấng quy tụ mọi loài tạo vật về cùng Ngài.
Ý nghĩa của Allhallowtide
Tam Nhật Allhallowtide giúp người Công giáo suy niệm về ý nghĩa của vĩnh cửu, về mối dây hiệp thông với các Thánh, và về bổn phận giúp đỡ các linh hồn nơi luyện ngục.
Khác xa với bầu khí thương mại, trò chơi hay hóa trang của lễ hội Halloween hiện đại, khoảng thời gian phụng vụ này mời gọi ta đào sâu đời sống thánh thiện, suy gẫm đời sống các Thánh, và cầu nguyện cho những người còn đang được thanh luyện.
Qua việc cử hành Vọng lễ Các Thánh, Lễ Các Thánh và Lễ Các Đẳng Linh Hồn, người tín hữu được mời gọi nhận ra sự mong manh của kiếp sống trần gian, đồng thời củng cố niềm hy vọng vào sự sống vĩnh cửu trong Đức Kitô.
Khi được sống trọn vẹn, Allhallowtide trở nên một lễ hội của niềm hy vọng, một lời tuyên xưng đức tin vào chiến thắng của sự sống trên sự chết.
Trên hành trình đi qua sự sống, cái chết, và sự sống lại, chúng ta được nhắc nhớ rằng đời sống trần gian chỉ là khoảnh khắc ngắn ngủi, còn mối dây đức tin và tình yêu trong Đức Kitô sẽ tồn tại muôn đời, kết hiệp chúng ta trong mầu nhiệm tình yêu và lòng thương xót của Thiên Chúa.
G. Võ Tá Hoàng
